Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam: Đầu tư đồng bộ hạ tầng, tập trung các lĩnh vực ưu tiên

Nghị quyết 36 – nhiều kết quả tích cực

Diễn đàn ”Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam năm 2022” do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tỉnh ủy Phú Yên tổ chức vào hôm nay 12/6. Chương trình nằm trong chuỗi sự kiện Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam năm 2022 và nhằm đánh giá các kết quả đạt được, hạn chế, yếu kém và nguyên nhân sau 4 năm thực hiện Nghị quyết số 36 về “Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Phạm Đại Dương - Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên khẳng định, kinh tế biển và ven biển đóng góp tỷ lệ lớn vào tổng sản phẩm quốc nội, là nguồn thu ngoại tệ mạnh phục vụ phát triển đất nước. Có thể nói, kinh tế biển có vai trò quan trọng trong tổng thể phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước. “Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, phát triển kinh tế biển như là một động lực tăng trưởng mới, bù đắp vào sự tăng trưởng chậm lại của kinh tế nội địa”, Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên cho biết.

Tại diễn dàn, ông Trần Tuấn Anh - Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, trong tiến trình bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt coi trọng vai trò của biển. Theo đó, các chủ trương, chính sách lớn về biển và phát triển bền vững kinh tế biển đã được Trung ương xem xét, ban hành để thống nhất tổ chức triển khai thực hiện. Theo nghị quyết số 36, đến năm 2030 phát triển thành công, đột phá về các ngành kinh tế biển theo thứ tự ưu tiên: Du lịch và dịch vụ biển; Kinh tế hàng hải; Khai thác dầu khí và các tài nguyên khoáng sản biển khác; Nuôi trồng và khai thác hải sản; Công nghiệp ven biển; Năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới.

Theo nghị quyết số 36, đến năm 2030 phát triển thành công, đột phá về các ngành kinh tế biển theo thứ tự ưu tiên: Du lịch và dịch vụ biển; Kinh tế hàng hải; Khai thác dầu khí và các tài nguyên khoáng sản biển khác; Nuôi trồng và khai thác hải sản; Công nghiệp ven biển; Năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới.

Sau 04 năm thực hiện Nghị quyết số 36, các cơ quan Trung ương và các địa phương có biển đã ban hành chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết và đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, ông Trần Tuấn Anh cũng cho rằng, phát triển kinh tế biển trong những năm qua chưa thực sự ấn tượng. “Quy mô kinh tế biển còn khiêm tốn, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng; cơ cấu ngành nghề chưa hợp lý; hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học - công nghệ biển, đào tạo nguồn nhân lực cho kinh tế biển; các cơ sở quan trắc, dự báo, cảnh báo biển, thiên tai biển, các trung tâm tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn... ở ven biển còn nhỏ, trang bị thô sơ, năng lực còn yếu; môi trường biển biến đổi theo chiều hướng xấu; đa dạng sinh học biển và nguồn lợi thủy sản đang giảm sút nghiêm trọng, thiếu bền vững...” Trưởng Ban kinh tế Trung ương nhìn nhận.

Để triển khai thực hiện Nghị quyết 36 trong thời gian tới, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đề nghị các đại biểu, nhất là đại diện các địa phương tập trung thảo luận một số khía cạnh chủ yếu như: Tập trung đánh giá, làm rõ việc tuyên truyền, quán triệt, ban hành các chương trình/kế hoạch thực hiện Nghị quyết; việc thể chế hóa các chủ trương của Đảng trong Nghị quyết. Đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ, giải pháp phát triển các ngành kinh tế biển, trong đó có 6 ngành kinh tế biển chủ đạo là: Du lịch và dịch vụ biển; Kinh tế hàng hải; Khai thác dầu khí và các tài nguyên khoáng sản biển khác; Nuôi trồng và khai thác hải sản; Công nghiệp ven biển; Năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới.

Phát biểu tham luận tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân nhấn mạnh, nhiệm vụ trước mắt cần tập trung thực hiện một số nội dung cụ thể như: Cần kiến tạo môi trường chính sách hợp lý cho nền kinh tế biển bền vững, kinh tế xanh để khai thác bảo vệ hiệu quả tài nguyên môi trường phát triển bền vững kinh tế biển, thúc đẩy thu hút, huy động được các nguồn lực xã hội đầu tư cho phát triển nhiều lĩnh vực kinh tế biển mới như: điện gió ngoài khơi, nuôi, đánh bắt xa bờ, tập trung thăm dò, khai thác các loại khoáng sản chiến lược…; khẩn trương triển khai thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch liên quan đến biển và hải đảo…

Đầu tư phát triển hạ tầng

Tại phiên trao đổi thảo luận, các cơ quan quản lý, các địa phương cùng các chuyên gia trong nước và quốc tế đã tập trung vào một số nội dung quan trọng như: Phát triển bền vững kinh tế biển, trong đó phát triển hạ tầng cảng biển, mạng lưới kết nối giao thông. Phát triển năng lượng, công nghiệp ven biển; phát triển du lịch, dịch vụ. Phát triển kinh tế biển của một số địa phương như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Kiên Giang và khuyến nghị của đại diện Chương trình phát triển của Liên hợp Quốc tại Việt Nam về một số lĩnh vực kinh tế biển của Việt Nam, trong đó đặc biệt là: thúc đẩy quy hoạch không gian biển; phát triển xanh…

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An tại Hội thảo

Trước những yêu cầu đặt ra, ông Trần Tuấn Anh cho rằng phải phát triển đồng bộ, từng bước hình thành khu kinh tế, khu công nghiệp, khu đô thị sinh thái ven biển; phát triển các vùng biển dựa trên lợi thế về điều kiện tự nhiên, hài hòa giữa bảo tồn và phát triển; bảo vệ môi trường, bảo tồn, phát triển bền vững đa dạng sinh học biển. Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và phòng, chống thiên tai; nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng văn hóa biển, xã hội gắn bó, thân thiện với biển. Bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hợp tác quốc tế.

Ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh việc thực hiện Nghị quyết trong thời gian tới đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nỗ lực thực hiện: về công tác tuyên truyền, quán triệt các chủ trương và thể chế hóa các chủ trương của Đảng; phát triển bền vững kinh tế biển; tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển bền vững kinh tế biển; bảo vệ môi trường và các hệ sinh thái biển; bảo đảm quốc phòng, an ninh, an toàn trên biển.

Đặc biệt, về công tác đầu tư cho phát triển bền vững kinh tế biển, Trưởng Ban kinh tế Trung ương yêu cầu cần đầu tư phát triển năng lượng tái tạo trên các đảo phục vụ sản xuất, sinh hoạt, bảo đảm quốc phòng, an ninh; đầu tư xây dựng, khai thác điện gió, điện mặt trời và các dạng năng lượng tái tạo khác trên các vùng biển và hải đảo. Quan tâm, hỗ trợ nguồn vốn để đầu tư khu neo đậu tránh trú bão và các dự án kết cấu hạ tầng ven biển, đảo của các địa phương có biển; phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng trong hoạt động nuôi trồng, đánh bắt và chế biến thủy sản, đầu tư công nghệ, kỹ thuật hiện đại để nuôi trồng thủy sản xa bờ. Đầu tư, khai thác có hiệu quả cảnh quan tự nhiên như vũng, vịnh bãi biển, đảo, cụm đảo để khai thác đa dạng loại hình dịch vụ du lịch; nâng cao hệ thống nhà hàng, khách sạn, khu nghỉ mát; đảm bảo sự kết nối chuỗi liên kết du lịch giữa các địa phương có biển để khai thác tối đa mọi tiềm năng và lợi thế vùng biển, ven biển, đảo kết hợp với bảo đảm quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia trên biển.

Hạ Vĩ