1. Mở rộng hình thức tham vấn cộng đồng

Chủ đầu tư có thể lấy ý kiến cộng đồng bằng văn bản nếu người dân không tham dự họp. Việc thu thập ý kiến cần phối hợp với chính quyền địa phương và đảm bảo trên 2/3 số người bị ảnh hưởng đồng thuận.

2. Linh hoạt trong cấp giấy phép môi trường

• Các cơ sở liền kề, cùng hệ thống xử lý chất thải và chung chủ đầu tư có thể được cấp một giấy phép môi trường.

• Khi chia tách dự án, cơ sở mới có thể tiếp tục sử dụng nội dung giấy phép cũ tối đa 6 tháng, sau đó phải xin cấp lại hoặc điều chỉnh.

3. Thời hạn hoàn thiện hồ sơ rõ ràng

Chủ đầu tư có 12 tháng kể từ ngày nhận thông báo để bổ sung hồ sơ. Nếu không nộp đúng hạn, phải nộp lại từ đầu. Trường hợp giấy phép cũ sắp hết hiệu lực thì phải hoàn thiện trước thời điểm hết hạn.

4. Rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục

• Bộ TN&MT, Quốc phòng, Công an: 20 ngày.

• UBND cấp tỉnh: 15 ngày.

• UBND cấp huyện: 10 ngày.

• Dự án không cần vận hành thử có thể nộp qua dịch vụ công trực tuyến với thời hạn giải quyết 20 ngày.

5. Bổ sung các trường hợp cần điều chỉnh giấy phép

Giấy phép môi trường phải được điều chỉnh khi có thay đổi về quy mô, công suất, công nghệ xử lý chất thải hoặc phát sinh ngành nghề gây ô nhiễm mới thuộc Phụ lục II.

6. Siết chặt quản lý nước thải

• Cơ sở xả thải ≥ 50 m³/ngày đêm bắt buộc lắp công tơ điện, đồng hồ đo lưu lượng và lưu giữ nhật ký vận hành tối thiểu 2 năm.

• Cơ sở nhỏ hơn cũng phải có đồng hồ đo lưu lượng, khuyến khích minh bạch thông tin.

7. Phân cấp mạnh cho địa phương

UBND cấp tỉnh được quyền thẩm định, cấp phép cho các dự án không vượt quá ranh giới hành chính. Địa phương phải xây dựng năng lực chuyên môn, cơ sở dữ liệu và báo cáo định kỳ cho cơ quan trung ương.

8. Làm rõ trách nhiệm tái chế và thu gom bao bì

• Kẹo cao su thuộc diện thu gom, không phải tái chế.

• Bao bì tái sử dụng không cần tái chế lại.

• Tỷ lệ tái chế áp dụng theo số liệu thực tế năm trước, điều chỉnh ba năm một lần.

9. Làm rõ các khái niệm trong môi trường

Các thuật ngữ như “nước trao đổi nhiệt”, “nước thải cần xử lý”, “nguồn phát sinh chất thải” được quy định cụ thể để áp dụng thống nhất.

10. Quy định mới về vận hành thử nghiệm công trình xử lý

• Thời gian vận hành thử tối đa 6 tháng.

• Cần báo cáo kế hoạch trước 10 ngày, lưu nhật ký vận hành, và áp dụng quan trắc tự động nếu thuộc đối tượng.

• Kết thúc thử nghiệm phải báo cáo đánh giá đầy đủ, điều chỉnh hệ thống nếu không đạt chuẩn.

11. Đăng ký môi trường với cơ sở có quy mô nhỏ

• Miễn đăng ký nếu lượng chất thải rắn dưới 100 kg/tháng, nước thải dưới 5 m³/ngày, khí thải dưới 50 m³/giờ.

• Cơ sở đang hoạt động phải hoàn tất đăng ký trước 01/4/2025 nếu không thuộc diện miễn.

12. Cập nhật phụ lục, mẫu biểu

Các Phụ lục II, III, IV, V và biểu mẫu liên quan được cập nhật để rõ ràng, giảm số lượng tài liệu phải nộp, phù hợp thực tế quản lý.

Kết luận

Nghị định 05/2025/NĐ‑CP là bước tiến lớn trong quản lý môi trường, khuyến khích địa phương chủ động, doanh nghiệp minh bạch và cộng đồng cùng tham gia giám sát. Các quy định mới này hứa hẹn nâng cao hiệu quả cấp phép, xử lý ô nhiễm và thực thi trách nhiệm môi trường mở rộng (EPR).